Problem korupcji w Unii Europejskiej jest nie tylko poważny, ale także ma tendencje rosnące – tak wynika z raportu podsumowującego specjalne badanie Eurobarometr, poświęcone zjawisku korupcji, przeprowadzone po raz czwarty na zlecenie Komisji Europejskiej na 27 tysiącach mieszkańców Unii. Jest z czym walczyć, gdyż sama Unia szacuje, że roczny koszt wynikający z praktyk korupcyjnych na rynkach państw członkowskich sięga 120 miliardów euro.

UE coraz poważniej podchodzi do problemu korupcji – został on m.in. częścią przyjętego w 2010 roku „Programu sztokholmskiego”, wyznaczającego kierunki i koordynującego działania państw członkowskich na lata 2010-14 w dziedzinie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa. W czerwcu 2011 roku przyjęto metodologię oceny krajów członkowskich w zakresie realizowanych przez nich narodowych programów walki z korupcją – pierwszy raport z tej oceny ma się ukazać w 2013 roku.

Najbardziej obrazowy wskaźnik tej edycji Eurobarometru to 74%, reprezentujący odsetek ankietowanych, którzy uważają, że korupcja stanowi poważny problem ich kraju. Jednak rozrzut wyników pomiędzy reprezentantami różnych krajów UE jest ogromny – podczas gdy jedynie 19% Duńczyków uważa korupcję za znaczący problem, identyczną opinię wyraża 98% Greków!

Niemal połowa ankietowanych (47%) uważa, że problem łapownictwa wzrósł na znaczeniu w ciągu ostatnich trzech lat. Na tym tle stosunkowo pozytywnie wyróżnia się Polska, w której taki pogląd wyraziła niespełna jedna piąta respondentów (18%). Dodatkowo, 67% mieszkańców UE stwierdziło, że korupcja stała się już trwałą częścią europejskiej kultury biznesu. 70% uważa, że korupcja jest zjawiskiem nieuniknionym i będzie zawsze w jakimś stopniu towarzyszyła życiu codziennemu.

Wyjątkowo negatywne jest postrzeganie urzędów i instytucji państwowych – za przeżarte korupcją uważa je odpowiednio: dla instytucji lokalnych – 76%, dla regionalnych – 75% oraz dla centralnych – 79% respondentów. Nie lepiej wypadają instytucje Unii Europejskiej, dla których takie zdanie wyraziło 73% pytanych. Największe zaufanie do UE wydają się mieć Polacy, których nieco ponad połowa (52%) uznała ją za obciążoną problemami korupcji.

Za instytucje, które powinny walczyć z korupcją obywatele UE uważają przede wszystkim rządy poszczególnych państw (63%) oraz ich organa wymiaru sprawiedliwości (59%). Mimo to, największy kredyt zaufania w przypadkach zgłoszenia praktyk korupcyjnych zebrała policja z 42% wskazań. Niestety jedynie 22% respondentów uważa, że działania podejmowane na różnych szczeblach mają rzeczywisty wpływ odstraszający potencjalnych łapówkarzy.

Co ciekawe, tak negatywne opinie nie znajdują potwierdzenia w doświadczeniach osobistych ankietowanych – aż 67% przyznaje, że problem korupcji nigdy nie dotknął ich personalnie. Z drugiej strony część z tak twierdzących może sobie nie zdawać sprawy z zasięgu oddziaływania praktyk korupcyjnych – jedynie 33% uznało, że posiada wystarczające informacje na temat korupcji w ich kraju.