Badania tematu nadużyć korporacyjnych stają się coraz bardziej popularniejsze. W zasadzie każda większa organizacja zawodowa, która w zakresie swojego działania ma zarządzanie ryzykiem, stara się aktualnie być na bieżąco z trendami z zakresie nadużyć i publikuje odrębne badanie. Chciałbym napisać kilka zdań na temat wyników badania przeprowadzonego w kraju, który z pewnością nie przyjdzie nam do głowy w pierwszej dziesiątce państw, z którymi naturalnie kojarzymy ten problem. Mam na myśli Kanadę.

Kanadyjska organizacja Certified General Accountants Association of Canada opublikowała niedawno raport pod przewrotnym nieco tytułem “Czy Kanada ma problem z nadużyciami pracowniczymi?”. Zgodnie z jego wynikami w roku 2010 tylko małe i średnie przedsiębiorstwa (bo jedynie one wchodziły z zakres badania) w tym kraju straciły w wyniku nadużyć 3,2 miliarda dolarów. Za najbardziej powszechne uznano różne formy kradzieży i nadużywania majątku firmowego.

Zgodnie z treścią raportu aż 290 tysięcy kanadyjskich firm z sektora SME, czyli ponad ¼ wszystkich takich firm, padło ofiarą nadużycia. Co więcej, zdecydowana większość z nich (80% tej grupy) doświadczyła incydentów o tym samym charakterze 4 lub więcej razy!

Niemniej jednak aż 74% badanych uważa, że ich ekspozycja na ryzyko nadużyć jest niska, a 80% nie ma przygotowanego żadnego planu kryzysowego na wypadek zaistnienia takiego przypadku. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że niemal 80% firm twierdzi, że ich straty w wyniku nadużycia nie przekroczyły 5 tysięcy dolarów.
Warto jednak zwrócić uwagę, że zakres tego badania obejmował jedynie nadużycia wewnętrzne. Być może, gdyby rozszerzyć jego zakres także o przypadki nieprawidłowości ze strony klientów, partnerów biznesowych i konkurentów, to znaczna część prezentowanych danych przyjęłaby całkiem inne wartości (w domyśle: wyższe).

Potwierdzają to medialne komentarze do raportu, jakie udało mi się znaleźć. Greg Draper, szef praktyki śledczej firmy MNP LLP, uważa, że całkowita wartość strat ponoszonych przez kanadyjskie firmy w wyniku nadużyć stanowi pomiędzy 5 a 10% kanadyjskiego produktu narodowego brutto! Dodatkowo, statystyki pokazują, że nadużycia stanowią przyczynę ponad 10% wszystkich bankructw w Kanadzie.

Z kolei Tim Houghton, wiceprezes firmy CKR Global Risk Solutions podkreśla, że nawet 75% przypadków nadużyć może pozostać niezauważonych, co znacznie zaciemnia prawdziwy obraz problemu.

Współautor raportu, Rock Lefebvre uważa, że spowolnienie gospodarcze i pogłębiająca się recesja na rynku pracy niemal na pewno pociągną za sobą wzrost problem nadużyć. Warto zatem już teraz inwestować w prewencję i detekcję tego zjawiska.

Mam nadzieję, że za jakiś czas doczekamy się także kompletnego raportu na temat zjawiska nadużyć w naszym kraju. Wprawdzie Polska ma już swoje miejsce w raportach na temat przestępczości gospodarczej firm Ernst & Young i PricewaterhouseCoopers, ale nadal nie są to opracowania dedykowane ściśle naszej specyfice.